Uyku hakkında bilgi sınırlı olsa da genel kanı beynimizin ve kaslarımızın dinlenmesi için uykuya ihtiyacımız olduğudur. Hızlı solunumun beynimizi aşırı uyarılmış, kaslarımızı gergin yaptığını biliyoruz. İşte bu nedenle CO2 eksikliği uyku kalitemizi etkiler.
Solunum ve uyku kalitesi ile ilgili bazı pratik gözlemler: Normal solunum yapan kişide (CP:yaklaşık 60 s nefes tutabilen kişi için ) - 1 dk. dan daha kısa zamanda uykuya dalar. - Yaklaşık 4 – 5 saat uyur ve uyku boyunca aynı pozisyonda kalır. - Rüyalarını hatırlamaz ve kabus görmez. - Tazelenmiş hissiyle uyanır ve sabah CP si 60 s ya da üstüdür. CP (nefes Tutabilme süresi 15-20 s olan kişide (çoğunluk bu durumdadır)): - Uykuya dalmak için daha uzun süreye ihtiyaç duyar (5-30 dk ve daha üstü) - 7 – 9 saate kadar uyuyabilir ve uyku sırasında pozisyon değiştirir. - Rüyalarını hatırlayabilir ve kabus görebilir. - Yorgun uyanır ve hiperventilasyondan dolayı yaklaşık 10 sn. lik sabah CP si vardır. Çünkü gece boyunca ve bir önceki gün kronik olarak düşük doku oksijenlenmesi ve düşük CO2 depolaması yaşamıştır. Kaslar doğal olarak gevşeyeceğine gerilmiş, beyin rahatlayacağına hipoksik olmuş ve gergin hale gelmiştir. Uyku sırasında bile beyin, hiperventilasyon sebebiyle uyarılmış haldedir. Çok hasta, hastanede yatması gereken Nefes tutma süresi 5– 10 sn. ya da daha az CP değeri olan kişiyi ele alırsak: - Uykuya geçiş süresi 30 dakikanın üzerine çıkar. - 12 – 15 saatini yatakta dönerek geçirir. - Çoğu riyasını hatırlar ve sık sık kabus görür. - Çok yorgun uyanır. Uyku kalitesi genellikle berbattır. Çünkü bu insanlar, kronik hiperventilasyondan dolayı ciddi düşük oksijenlenme ve CO2 değerine sahip olurlar. Bu kişiler kronik bir şekilde gergindirler. Kaslarının ve beyinlerinin gevşemek için daha fazla zamana gereksinimi vardır. Ancak bu, zordur ya da imkansızdır, çünkü O2 ve CO2 seviyeleri kritik düzeyde düşüktür, uykuda bile. Bazı nefes uzmanlarının CP’leri 2-3 dak. dır (yaklaşık 3 lt/dak). Bu kişilerin gece boyunca sadece 2 saatlik bir uykuya ihtiyaçları vardır. Çünkü, yüksek CO2 değerleri gün ve gece boyu kasları gevşek ve beyni sakin tutar. Bu kişiler işteyken bile dinlenme halinde olduklarından fazla uykuya ihtiyaçları yoktur! Sadece 5-10 sn.lik CP ye sahip olup, uyku problemi olmayan insanların olduğunu da dikkatten kaçırmamak gerekir. Nadiren, 30-35 sn.lik CP ye sahip olup, uyku sorunu yaşayan kişiler de vardır. Ancak bunlar istisnadır. Uyku ve solunum arasındaki biyokimyasal, nörolojik ve psikolojik bağlantıyı bulmak bilimsel ve pratik anlamda önemli bir bilgidir. Neden çoğu insan uykudayken fazla solunum sebebiyle sorun yaşar? Neden bazıları daha az etkilenir? Çevrenizdeki kişilerin nefes alma modelleriyle uykuları arasındaki ilişkiyi izleyin. Hastalık, stres vb. durumların mevcut olduğu günlerde CP niz ve uyku düzeniniz değişiklik gösterebilir. CP ölçümü ilk nefes alma ihtiyacı gelene kadarki süre dikkate alınarak yapılır. Sağlığınız ve uyku kaliteniz, kendinizi yüksek CP değerlerine ulaşmaya zorlamadan iyileşmez. Eğer sonrasında nefes nefese kalırsanız, CP değeriniz daha da kötüye gider. Önemli olan 7 gün 24 saat nasıl solunum yaptığınızdır.
Mustafa Kartal mkartalll@yahoo.com www.nefesteknikleri.com
|