Bircok kisi dogru nefes almayi bilmemektedir. Bircok kiside dogru nefes aldigini dusunerek, dogal olmayan yollardan solunum yapmaktadir. Ortaya cikan sonuc, bu konuda yetersiz bilgi kapasitesine sahip oldugumuzdur. Nefesi agizdan almak cok sik karsilasilan, vucut sistemimize uygun olmayan, arkasinda anatomik bir rahatsizligi gizleyen sig bir aliskanliktir. Insanlarin buyuk cogunlugu nefes alirken omuzlarini ve gogsunu yukari kaldirarak ve karni iceri cekerek nefes alir. Bu okul yillarindan beri bize yuklenmis olan ve beden egitimi derslerinde dik dur, karnini iceri cek, gogsunu sisir komutlarinin bizde biraktigi izlerdir.

Oysa dogru nefes almak nerdeyse bu tanimlamanin tam tersidir. Rahat ve kendini kasmadan durarak, karnini disari dogru genisleterek, gogsunu ve omuzlarini kaldirmadan sessiz, dogal ve abartisiz bir nefes almak onerilmelidir. Dogru ve kapasiteli nefes alabilmeniz icin omuzlarinizdan degil diyafram adalesini kullanarak karnin hissedebilecegimiz en alt bolgesinden nefes almaliyiz. Bu cigerlerimizin karnimizda oldugu anlamina gelmez.

Cigerlerin asil kapasiteli olan alt kisimlarinin genisleyebilmesi icin, bos alana ihtiyaclari vardir. Biz bagirsak, mide, dalak, karaciger gibi organlarimizi asagiya cekerek, cigerlerimizin genislemesi icin yer acmaktayiz. Bu yuzden mumkun oldugunca karnimizin hissedebildigimiz ve becerebildigimiz en alt kisimlarini kontrol altina alarak asagi cekmek, en azindan o bolgede genislemek gerekmektedir. Dogru nefes burundan alinip verilendir.

Burun ici yapisi, yapiskan bir sivi ve killar icermektedir. Bu ortam, aldigimiz nefesle cigerlerimize gidecek olan havanin filtre edilmesini saglar. Havadaki toz ve benzeri zerrecikler yapiskan siviya ve killara yapisarak cigerlere ulasmadan bir temizlenme isleminden gecerler. Burun icindeki ortam, cigerlerimizdeki isi ve nem orani acisindan aynidir. Burun, icinden gecen havayi cigerlerin ortamina uyumlar. Ancak burundan nefes alindiginda yeterli basinc saglanip cigerlerin butunu solunuma sokulabilir.

Nefes yolunu bir soba borusu gibi algilarsaniz, o borudaki uflenen havanin basinc kuvvetinin borunun uzunluguyla orantili olacagini bilirsiniz. Siz burun ve diyaframi kullandiginizda, nefes yolunu en uzun mesafeyi olusturacak sekilde kullanmis olursunuz. Bu basinc, az kuvvetle cok is yapmak anlaminda tam kapasiteli bir ciger kullanimi olarak akcigerlerin hava kesecikleri icin yeterli oranda sikisip acilma kuvvetini olusturur.

Burundan nefes aldigimizda, uzerinde ‘prana’ dedigimiz manyetik enerjiyi tasiyan hava, burnun hemen arkasindaki beyne en yakin sinus bosluklarindan gecerken, uzerinde tasidigi ‘suptil’ enerjiyi beyne temas ettirerek manyetik bir etki olustururlar.

Diyaframi gerdiginizde ya da diyaframa dayandiginizda yumusak damaga yani kubbe dedigimiz burun arkasina da otomatik dayanmis olursunuz. Yani burun ve diyafram birbirleriyle iliskili ve kombine calisirlar. Hangisine yonelirseniz yonelin digerine de tesir yollamis ve aktive etmis olursunuz.

Ister fizik bedeninizi, ister duygu bedeninizi, ister man-telitenizi iyilestirmeye calistirdiginizda burun ve diyaframi beraberce kullanmak zorundasiniz. Diyaframi altta ve kontrol altinda tutmaya gayret ederken, yumusak damaginizi da yukari dogru acarak esnetmek zorundasinizdir. Aradaki bu-tun orta solunum, ust solunum, yutak farenks ve larenks yardimci elemanlardir. Kacinilmaz olan burun ve diyafram birlikteligidir.

Burnun iki delikli olmasinin, bolgelere ve iklimlere gore degisik bicimlerde olusmasinin cok ozel anlamlari vardir. Ornegin sicak ve nemli tropikal iklimin tipik insan burnu kisa ve genis deliklidir. Soguk iklim insanlarinin burnu uzun ve dar deliklidir.

Butun fizik uygunluklarin diger boyutlarda karsiliklari vardir ve birbirinden ayri ve celisik degildirler. Burnun yaninda agizdan nefes almayi devreye sokmak ancak, burun yollarinin hastalik veya bir travma neticesinde tikanmasi durumunda dusunulmelidir. Uykuda horlama rahatsizliginin sadece agiz yolu ile solunum yapanlarda goruldugunu ve horlamanin tamamen dogru nefes alamama sorunu oldugunu bir kere daha tekrarlayalim.

Bazi ozel durumlar da ornegin kosarken ve sarki soylerken yeterli nefesi yetistirebilmek icin burun nefesinin yaninda agiz nefesini de kullanmak nadiren de olsa gerekebilir. Cigerleri diyafram vasitasiyla asagiya cekmek, kalbin uzerindeki baskinin azalmasini saglar ve bu sayede mide ve bagirsak gazlarinin kalbi sikistirmasi kismen engellenmis olur. Diyafram adalesinin kullanilmasiyla asagi ve yukari hareket etmek zorunda birakilan organlar icin bu hareketlilik masaj anlami tasimaktadir. Rahat nefes almak icin mide ve bagirsaklarin hazimsizlik nedeniyle siskin kalmamalarini temin etmek gerekmektedir. Siskinlik yaratacak besinlere nefesinizi yogun kullanacaginiz zamanlarda ornegin; bir konferans konusmasi, sarki soyleme oncesi veya spor yapma oncesi dikkat etmek gerekebilir.

Kapasiteli birkac diyafram nefesiyle onemli toplanti veya sinav onceleri, yogun stres hallerinde sinir krizlerinde, yolculuk esnasindaki arac tutmasi nedeniyle olusan mide bulantilarinda suratli bir iyilesme saglayabilirsiniz. Kapasiteli birkac diyafram nefesi ile onemli toplanti veya sinav onceleri, yogun stres hallerinde, sinir krizlerinde, yolculuk esnasindaki mide bulantilarinda suratli bir iyilesme saglayabilirsiniz.

Mustafa Kartal